کیست مویی یا سینوس پیلونیدال (PNS) یک سوراخ عمیق یا تونلی در زیر پوست اطراف مقعد است که ممکن است با مایعات، عفونت و مو پر شود و باعث تشکیل کیست یا آبسه خواهد شد. کیست پیلونیدال وقتی عفونی شود، علاوه بر ایجاد درد زیاد، چرک و خون ترشح می‌کند و بوی بد مقعد دارد. در این موارد تشکیل عفونت در لایه‌های زیرین پوست به صورت آبسه ظاهر می‌شوند.
به عبارت ساده‌تر کیست مویی یا سینوس پیلونیدال یک کیسه کوچک حاوی مو و پوست‌های مرده است که معمولا بر اثر بازگشت مو به زیر پوست ایجاد می‌شود.
گفتنی است این بیماری در جنگ جهانی دوم به نام بیماری رانندگان جیپ معروف بود، چرا که این دسته از رانندگان به مدت طولانی در جاده‌های ناهموار مشغول رانندگی بودند و بیشتر از سایرین در معرض خطر این بیماری قرار داشتند.
علائم کیست مویی کمر چیست؟
کیست مویی مقعدی
بدیهی است که بیماری کیست مویی در مراحل ابتدایی با هیچ نشانه ای همراه نیست، به شکلی که در بیشتر موارد شخص بیمار از وجود کیست مطلع نخواهد بود.
بنابراین میتوان این گونه اظهار داشت که در صورت عدم بروز عفونت به طور کلی این بیماری با هیچ علائمی همراه نخواهد بود و شاید تنها به هنگام لمس آن ناحیه، توده‌ای سفت قابل لمس باشد. این در حالی است که هنگام بروز عفونت علائم کیست مویی کمر به شرح زیر خواهد بود:
ایجاد التهاب
ایجاد احساس درد
ایجاد قرمزی بر روی پوست
ایجاد حفره های زیر پوستی در فاصله بین دو باسن و یا کمی بالاتر از مقعد
اگر برای درمان کیست به موقع اقدام نکنید، عفونت کرده و علائم زیر نیز ایجاد می‌شود:
تب و لرز
ترشحات عفونت و خونی
احساس درد به هنگام نشستن: در این صورت می توان از بالشتک های مخصوص به هنگام نشستن استفاده نمود.
در حالی که کیست جدی ( کشنده) نیست، می‌تواند به یک عفونت تبدیل شود و بنابراین باید فورا درمان شود. هنگامی که کیست پیلونیدال عفونی می‌شود، یک آبسه تشکیل می‌دهد و در نهایت چرک را از طریق سینوس تخلیه می‌کند. آبسه باعث درد، بوی بد و زهکشی می‌شود.
به نقل از uvahealth.com
انواع کیست پیلونیدال
پرواضح است که این بیماری را نیز میتوان مثل سایر بیماری‌های دیگر به دو دسته حاد و مزمن تقسیم بندی کرد.
حاد: در این مرحله از بیماری فرد هیچ عوارضی ندارد و شاید تنها به هنگام لمس ناحیه مورد نظر پی به وجود توده ای سفت و قابل لمس ببرد.
مزمن: در این مرحله از بیماری آبسه ایجاد شده و عفونت از کیست مویی خارج می‌شود و فرد دچار تورم، درد و تب و لرز خواهد شد.
اگر دچار آبسه همراه با درد، تورم، ترشح یا تب شده اید، باید در اسرع وقت به پزشک عمومی یا دکتر کیست مویی مراجعه کنید. اگر به پزشک عمومی مراجعه کنید، فوراً شما را به جراح عمومی ارجاع می‌دهد که با تخلیه ناحیه، کیست مویی را درمان می‌کند.
علت کیست مویی چیست؟
متاسفانه تا به امروز هنوز دلیل اصلی بروز این بیماری مشخص نشده است. اما به طور کلی میتوان امکان ابتلا به این عارضه را در افراد پر مو و همچنین افرادی که مجبور به نشستن طولانی مدت هستند، جستجو کرد. همچنین عوامل مذکور نیز می‌تواند در بروز این بیماری موثر واقع شود.
چاقی
تعریق شدید
فرو رفتن مو به داخل پوست
ایجاد ضربه به ناحیه مدنظر
زندگی بدون تحرک
وراثت: هر چند در این میان باید اذعان داشت که در مورد مادرزادی و یا اکتسابی بودن بیماری پیلونیدال اختلاف نظرات متعددی وجود دارد. بدین معنا که عده ای بر این باور هستند که پیلونیدال باقی مانده کانال مدولر و یا نتیجه نمو اشتباه در محل اتصال ساکروکوکسیکس است که باعث محبوس شدن این توده ها در درم می شود.
محل ایجاد
آنچه مسلم است امکان بروز سینوس پیلونیدال در نقاط مختلف بدن است که محل رویش مو می‌باشد. لذا شایع ترین محل ابتلا به این بیماری در قسمت تحتانی ستون فقرات یا در انتهای استخوان دنبالچه می‌باشد. کیست مویی در پایین کمر یا کیست باسن شایع ترین نوع این عارضه می‌باشد که به آن کیست مویی مقعدی هم گفته می‌شود.
همچنین در بیشتر موارد این بیماری در انتهای ستون فقرات (ناحیه ساکروکوکسیژیال) بروز می‌کند، این در حالی است که این بیماری هیچ ارتباطی با ستون فقرات یا کانال نخاعی ندارد.
سن ابتلا
بدیهی است بیماری مورد بحث از گذشته تا به امروز در میان مردان بسیار شایع تر می‌باشد، علت این امر داشتن موهایی ضخیم و پرپشت در بین مردان است.
بر اساس تحقیقات به عمل آمده می توان به این مهم دست یافت که به طور معمول سن ابتلا به این بیماری بیشتر بین رده های سنی ۱۸ تا ۴۰ سال است اما امکان ابتلای افراد ۱۶ تا ۲۶ سال بسیار بیشتر می‌باشد.
به گونه ای که از هر ۱۰۰ هزار نفر در این رده سنی ۲۶ نفر به این بیماری دچار می شوند. از این رو میتوان این ادعا را داشت که امکان بروز این بیماری در افراد مسن به طور تقریبی وجود نخواهد داشت.
عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا
همان گونه که می‌دانیم در بیماری کیست مویی عوامل متعددی می‌تواند باعث پیشرفت و یا بازگشت مجدد بیماری شود که در ادامه به شرح آن می‌پردازیم:
تعریق بیش از اندازه پوست
استفاده از لباس های تنگ
هورمونال: این مهم بیشتر در دوران نوجوانی و جوانی رخ خواهد داد به گونه ای که باعث می شود غدد ترشحی آن ناحیه فعال و یا بزرگ شود به نحوی که میکروب وارد بافت غده ای ناحیه مورد نظر شود.
تشخیص کیست مویی
تشخیص این بیماری به صورت بالینی و توسط پزشک به راحتی قابل انجام می‌باشد.در برخی موارد به بیماران عکسبرداری و ام آر آی نیز توصیه می‌شود.
یکی دیگر از راه های تشخیص کیست مویی معاینه از طریق سونوگرافی است. در این روش با استفاده از اشعه میتوان محدوده کامل کیست را تشخیص و به این ترتیب بیماری سریع تر درمان خواهد شد.
درمان
هیچ دارو یا پماد موثری برای از بین بردن این بیماری وجود ندارد. جهت درمان کیست مویی بهترین راهکار این است که تمام بافت کیست و کمی از نواحی اطراف آن ضمن جلوگیری از آسیب های احتمالی با جراحی برداشته شوند. روشهای های جراحی عبارتند از :
لیزر : در حال حاضر بهترین روش جراحی برای این بیماری با لیزر می باشد. لیزر بدون ایجاد آسیب و با حداقل درد و خونریزی این بیماری را برای همیشه درمان می‌کند.
به این مقاله نیاز دارید؟ هزینه درمان کیست مویی با لیزر
عمل جراحی : این جراحی در بیمارستان و تحت بیهوشی کامل انجام می‌شود. در طی فرآیند جراحی پزشک کیست مویی را تخلیه کرده و در صورت لزوم زخم را بخیه زده و یا به همان شکل رها می‌کند تا ترمیم شود.
برای اطلاعات بیشتر صفحه عمل جراحی کیست مویی را مطالعه کنید.
پیشگیری
لازم به ذکر است که در این بیماری نیز اقدام به پیشگیری بسیار موثرتر از درمان می‌باشد، بنابراین توصیه می‌شود برای عدم ابتلا به این عارضه و یا پیشگیری از عود مجدد آن پس از درمان، عوامل مذکور را به دقت اجرا نمود.
از بین بردن دائم موهای زائد در ناحیه مورد نظر
رعایت بهداشت: شست و شویی مداوم ناحیه مورد نظر می تواند در عدم ابتلا به این بیماری بسیار موثر باشد، همچنین استفاده از وان آب گرم نیز می تواند در تحقق این امر موثر باشد.
پرهیز از نشستن به مدت طولانی
کاهش تعریق در افرادی که تعریق زیادی دارند
پوشیدن لباس سبک و گشاد
جلوگیری از اضافه وزن
